Poremećaji govora i jezika

Dislalija je nemogućnost ili nepravilnost izgovora pojedinih glasova kada za to ne postoji neurološko oštećenje, smanjen intelektualni potencijal ili oštećenje sluha. To je poremećaj artikulacije o kome govorimo ako dete ne izgovara pravilno određeni glas ili više njih na uzrastu kada se očekuje pravilan govor. Dete može da izostavlja u potpunosti neki glas, može da ga zamenjuje drugim naučenim glasom ili da koristi pogrešan način artikulacije određenog glasa koji se razlikuje od standardnog izgovora. Dislalija je najčešći govorni poremećaj koji se relativno lako i brzo tretira. Međutim, moramo naglasiti da dislalija kao i svaki drugi poremećaj ne prolazi spontano i [...]

Redukcija sluha deteta u prelingvalnom i lingvalnom periodu uzrok je poremećaja razvoja govora. Gluvoća može biti konduktivna ili senzorineuralna. Konduktivna gluvoća uglavnom je izazvana čestim akutnim ili hroničnim upalama uha sa izlivom sadržaja. Takav gubitak sluha je naizmeničan i u proseku je od 15 do 20 dB. Deca sa konduktivnom gluvoćom udruženom sa izlivanjem sadržaja iz srednjeg uha tokom prvih nekoliko godina života su u povećanom riziku od odloženog govorno jezičkog razvoja. Konduktivna oštećenja sluha uzrokuju: obezvučenje ili smanjenje zvučnosti finalnih glasova u reči nazalan govor supstituciju nazala „m“, „n“, „nj“ sa plozivima „b“, „d“ i „g“ govor je tih [...]

Razvojna disfazija je razvojni jezički poremećaj, odnosno poremećaj sposobnosti da se razume, struktuira i izrazi jezička misao u okviru kojeg je sposobnost deteta da razume i/ili govori ispod nivoa očekivanog za njegov uzrast. Komunikativne sposobnosti dece sa razvojnom disfazijom su znatno ispod nivoa njihovog kognitivnog razvoja, najmanje osamnaest meseci. O razvojnoj disfaziji možemo govoriti kada je socijalni razvoj deteta uredan, nema oštećenja ili gubitka sluha, mentalne retardacije, autizma ili nekih drugih poremećaja. Kliničku sliku razvojne disfazije karakterišu sledeći deficiti: Dete ne govori i ne razume govor Dete ne govori ali razume govornu poruku Ima kratkotrajnu pažnju i nije motivisano za [...]

Mucanje je poremecaj ritma i tempa govora, odnosno poremecaj fluntnosti govora. Pod fluentnim govorom podrazumevamo lak, prirodan i tečan govorni tok, bez napora, nevoljnih pokreta, oklevanja, ponavljanja i produžavanja jezičkih jedinica. Mucanje se karakteriše svesnim, a nenamernim isprekidanim govorom koji se javlja kao posledica neadekvatnih grčeva organa za respiraciju, fonaciju I artikulaciju. Razvojno (fiziološko) mucanje je govorno ponašanje koje karakteriše iznenadno i učestalo ponavljanje, prekidanje ili produžavnje glasova, slogova ili reči nakon što je dete počelo govoriti tečno, spajajući reči u rečenice. Javlja se na uzrastu između druge i pete godine života, u najosetljivijem periodu govorno-jezičkog razvoja. Izgovor je nepravilan, [...]

Disleksija je specifična smetnja u razvoju učenja čitanja i pored normalne inteligencije, dobrog vida i sluha, sistematskog učenja i obuke, motivacije i drugih povoljnih edukativnih, psiholoških i socijalnih uslova. Ona predstavlja značajan raskorak između stvarnog(postojećeg) i očekivanog nivoa čitanja u odnosu na mentalni uzrast. Nivo čitanja mora biti najmanje 18 meseci ispod nivoa očekivanog za uzrast. Disleksija se takođe definiše kao nemogućnost, odnosno poremećaj učenja čitanja koji se inicijalno ispoljava smetnjama u učenju čitanja i nesposobnošću u manipulisanja pisanom rečju za razliku od govorne. Da bi se neko dete dijagnostikovalo kao disleksično, njegov koeficijent inteligencije mora biti u rangu proseka [...]

Cerebralna paraliza Cerebralna paraliza je sindrom moždanih povreda koji obuhvata skup neprogresivnih, ali promenjivih motoričkih poremećaja nastalih usled oštećenja mozga u ranom razvojnom periodu. Primarno se manifestuje u motoričkom domenu razvoja i funkcionisanja, na nivou neuromuskulatornih oštećenja koji se ispoljavaju u vidu paralize, slabosti, pareze, nekoordinacije ili neke druge aberacije motorne funkcije usled oštećenja motornih centara za kontrolu pokreta u ranom razvojnom periodu. Cerebralna paraliza neretko utiče i na druge domene razvoja pored motoričkog – govorno-jezički, kognitivni, senzorni i socio-emocionalni. Česta pridružena stanja su: intelektualna ometenost,  epilepsija, problemi sa vidom, problemi sa sluhom, poremećaj govorno jezičkog razvoja, poremećaji ponašanja i [...]

Prethodno nazivani pervazivni razvojni poremećaji, promenili su svoj naziv u poremećaje iz spektra autizma. U samom nazivu ovih poremećaja imamo reč „spektar“ koja ističe i ukazuje na raznolikost ovih poremećaja, kao i na dimenzionalnost novog pristupa u njihovom tumačenju. Sve prethodne kategorije koje su prethodno činile pervazivne razvojne poremećaje poput dečijeg autizma, atipičnog autizma, Aspergerovog sindroma i mnogih drugih, slili su se u jedinstveni spektar autizma. Zašto? Zato što se u praksi pokazalo da tanane granice između jedne i druge kategorije, druge i treće, treće i pete, gube svoj značaj u raznolikosti i jedinstvenosti svakog deteta sa poremećajem iz spektra [...]

ADD (Attention deficit disorder) - ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) je poremećaj pažnje sa ili bez hiperaktivnosti. Deficit pažnje se manifestuje prevremenim prekidanjem zadataka i napuštanjem nedovršenih aktivnosti. Deca prelaze sa jedne aktivnosti na drugu, prividno gubeći pažnju na jednom zadatku, jer bivaju privučena drugim. Hiperaktivnost podrazumeva preterani nemir (u situacijama koje zahtevaju relativni mir), posebno u strukturisanoj, organizovanoj situaciji koja zahteva visok stepen samokontrole. Zavisno od situacije, ispoljava se trčanjem ili skakanjem, ustajanjem sa mesta kada bi trebalo da se sedi, preteranom pričljivošću ili galamom, ili vrpoljenjem. Karakteristika dece sa ovim poremećajem je i dezinhibicija u socijalnim odnosima, nemir [...]

APRAKSIJA Šta je verbalna/govorna apraksija? Razvojna govorna – verbalna apraksija (RGA/RVA) je nemogućnost da se izvedu koordinisani pokreti respiratornih, laringealnih i oralnih mišića za artikulaciju u odsustvu poremećaja neuromuskularne funkcije, ali uz neurološku osnovu. Simptomi koji se javljaju kod dece sa razvojnom verbalnom apraksijom su mnogobrojni, a neki od njih uključuju: Nekonzistentne greške konsonanata i vokala prilikom ponovljene produkcije slogova i reči, Poremećaj prozodije i obrazaca akcentovanja. Deca sa verbalnom/govornom apraksijom imaju redukovan fonemski kapacitet. Takođe, povećavanje dužine fraze ispraćeno je i povećanjem grešaka i redukcijom inteligilibilnosti. Opšti simptomi kod malog deteta sa razvojnom govornom apraksijom su: Dete ne guče [...]

ŠTA JE DIZARTRIJA? Dizartrija predstavlja neurogeni poremećaj govora  koji se manifestuje u vidu usporenih, slabih, nepreciznih i nekoordinisanih pokreta govorne muskulature. U njenoj osnovi nalaze se smetnje u mišićnoj kontroli koje su nastale kao posledica oštećenja CNS – a. UZROCI NASTANKA DIZARTIJE Dizartrije mogu nastati na različite načine, a najčešći uzroci su: Moždani udar Traumatske povrede glave Tumori Urođena i razvojna oštećenja centralnog nervnog sistema Infekcije Degenerativne bolesti kao što su: Multipla skleroza Parkinsonova bolest Amiotrofična lateralna skleroza (ALS) Hantingtonova bolest Dizartrija može zahvatiti sve ili pojedine elemente govora: Disanje: neravnomerno, brza ekspiracija, gubitak daha tokom govora; Fonacija: odnosi se [...]

Šta je to afazija? Afazija je neurogeni poremećaj komunikacije, odnosno, stečeni poremećaj govora i jezika koji je uzrokovan moždanom lezijom, a podrazumeva poremećaj u jednom ili više jezičkih modaliteta: spontanom govoru, razumevanju, čitanju, pisanju, imenovanju i ponavljanju. Afazija se primarno odnosi na delimični ili potpuni gubitak govorno-jezičkih sposobnosti, a manifestuje se deficitima na lingvističkom, paralingvističkom i kognitivnom planu. Na lingvističkom planu afazija se ispoljava fonološkim, leksičkim, gramatičkim, sematičkim i pragmatskim deficitima, kako u procesu produkcije tako i razumevanja jezika (jezički izraz i jezički sadržaj). Na kognitivnom planu afazija se ispoljava deficitima pažnje, pamćenja, mišljenja i egzekutivnih funkcija. Afaziju prate i oštećenja prozodijskih [...]

Daunov sindrom karakteriše specifičan model organizacije neuropsihiholoških funkcija i sposobnosti i nastaje usled trisomije 21.-og hromosoma (95%), dok se translokacija javlja u 5 % slučajeva, a samo retko mozaicizam ( pojava više vrsta aberacija, najmanje dve). Bebe obično imaju malu glavu, široko razmaknute i kose oči (kao kod Mongola), na unutrašnjem uglu očiju koža je nabrana, a na dužici oka vide se bele pege. Nos i usta takvih beba su umanjeni, ušne školjke su male i nepravilno oblikovane. Tonus mišića je snižen, a zglobovi su im izuzetno savitljivi. Na dlanovima ispod četvrtog prsta nalazi se "brazda". Skoro polovina beba rođenih [...]

Disfagija je otežano gutanje. Ona nastaje zbog smetnji u prolazu čvrste i/ ili tečne hrane iz ždrela u želudac. Disfagija može dovesti do aspiracije hrane, sekreta iz usne šupljine ili i jedno i drugo. Aspiracija može uzrokovati akutnu pneumoniju. Recidivirajuća aspiracija može konačno dovesti do hronične plućne bolesti. Dugotrajna disfagija često dovodi do neodgovarajuće uhranjenosti i mršavljenja. Disfagija se deli na orofaringealnu i ezofagealnu, u zavisnosti na kom mestu do nje dolazi. Orofaringealna disfagija se najčešće pojavljuje kod bolesnika s neurološkim poremećajima ili mišićnim bolestima. Najčešći uzroci su: Moždani udar Parkinsonova bolest Mijastenija gravis Ezofagealna disfagija nastaje zbog poremećaja motiliteta [...]

M-Masgutova, N-neuro, R-refleksna, I-integacija Kada je dete rođeno ono napušta sigurnu sredinu majčinog stomaka da bi ušao u svet gde je preplavljen morem senzornih stimulusa. Da bi preživelo ono je opremljeno sa setom primitivnih refleksa koji su predviđeni da obezbede trenutni odgovor na novu sredinu i na sve promene. Ovi refleksi se javljaju po tačno određenom redosledu počevši od 10. nedelje trudnoće i gube se određenim redosledom, do kraja prve godine života. Međutim, primitivni refleksi imaju ograničen životni vek i nakon pomaganja bebi da preživi prve mesece života, treba da budu inhibirani od strane viših centara nervnog sistema (mozga). Njihov [...]